Lourdes

Lourdes is een klein stadje aan de voet van de Franse Pyreneeën. In de 19e eeuw leefden de mensen in de regio hoofdzakelijk van de landbouw. Na de verschijningen van Maria aan Bernadette in 1858 ontwikkelde Lourdes zich tot een van de grootste en bekendste Mariabedevaartplaatsen ter wereld.

Verschijningen

Tussen 11 februari en 16 juli 1858 zag Bernadette in de grot van Massabielle net buiten Lourdes achttien keer een verschijning van wat zij ‘een mooie dame’ noemde. Bernadette heeft nooit gezegd dat ze Maria heeft gezien. Bij de derde verschijning vraagt de ‘dame’ aan Bernadette om twee weken lang elke dag naar de grot te komen. Ook belooft ze haar dat ze gelukkig zal worden in de andere wereld. Tijdens de verschijningen heeft Maria diverse keren aan Bernadette gevraagd om boete te doen en veel te bidden voor de zondaars.

Bij de negende verschijning geeft Maria aan Bernadette de opdracht om met haar handen in de grond te woelen en zo een bron bloot te leggen die zich daar bevindt. Wat eerst een klein modderig stroompje is, wordt langzaam een bron met helder water. Maria nodigt Bernadette uit om te komen drinken en zich te wassen aan de bron. Ook vraagt zij aan Bernadette om tegen de priesters te zeggen om bij de Grot een kapel te bouwen en er In processie naartoe te komen.

Op 25 maart 1858 – de feestdag van Maria-Boodschap – vertelt de verschijning aan Bernadette wie zij is. Ze zegt: ‘Ik ben de Onbevlekte Ontvangenis.’ Voor de pastoor van Lourdes – die eigenlijk heel sceptisch tegenover de verschijningen stond – was dit het teken dat er in de grot van Massabielle meer aan de hand moest zijn.

Al ten tijde van de verschijningen komen er grote groepen mensen naar de Grot toe om een glimp van Bernadette en misschien ook wel de verschijning op te vangen. Ook gaan mensen zich direct wassen met het water uit de bron. Uit die tijd dateren ook de eerste verhalen van wonderbaarlijke genezingen. De toeloop wordt zo groot dat de autoriteiten de Grot afsluiten. Bij de laatste verschijning op 16 juli 1858 zit Bernadette noodgedwongen aan de overkant van het riviertje de Gave. Ze later over die verschijning zeggen: ‘Ik heb haar nog nooit zo mooi gezien.’ De bisschop van Tarbes laat een officieel onderzoek instellen en in 1862 verklaart hij dat de verschijningen van Maria aan Bernadette authentiek zijn. Vanaf dat moment ontwikkelt Lourdes zich als bedevaartoord.

Boodschap van Lourdes

Vanaf het begin staat in Lourdes de aandacht voor zieken, zwakken en mensen die het minder getroffen hebben in het leven centraal. De uitnodiging van Maria ‘Kom drinken en u wassen aan de bron’ wordt in een meervoudige betekenis begrepen.

Pelgrims komen daadwerkelijk drinken van het water en wassen zich er ook mee. Sommigen worden daarna op onverklaarbare wijze genezen. Officieel zijn er 71 genezingen als wonder erkend. Daarnaast zijn er honderden ‘wondertjes van Lourdes’ die nooit officieel onderzocht zijn, maar voor mensen wel degelijk betekenis hebben.

De tweede manier waarop de uitnodiging van Maria begrepen kan worden, is van meer spirituele aard. Naast de bron in de Grot is een altaar geplaatst. Daar wordt dagelijks eucharistie gevierd. Voor gelovige katholieken is de eucharistie de bron van waaruit zij leven. Maria verwijst altijd naar Christus als de bron, waaraan wij ons mogen laven.

In de jaren na verschijningen zijn vanuit heel Europa en later ook de rest van de wereld bedevaarten naar Lourdes op gang gekomen. Jaarlijks bezoeken miljoenen pelgrims de Grot van de verschijningen. Zo’n bedevaart is een religieuze reis, maar het is ook een samen met elkaar op weg zijn. Een week lang met gelijkgestemden optrekken, samen bidden, samen zingen, samen in de processie lopen en aandacht hebben voor elkaar, doet mensen goed.

Gebaren van Lourdes

Er zijn drie tekens of gebaren die al vanaf de tijd van de verschijningen typerend zijn voor Lourdes: de rots, het water en het licht.

Rots

De rots verwijst de Grot van Massabielle, waarin Maria verscheen. Het is een eeuwenoude stevige ondergrond. De kapel waar Maria om gevraagd had, is op deze rots gebouwd. Letterlijk en figuurlijk. Het is niet alleen een stenen gebouw dat hier staat, maar het is ook de kerk van levende mensen die zich rond deze rots verzamelt. Was het niet Jezus zelf die tegen Petrus zei: ‘Op deze steenrots zal ik mijn kerk bouwen.’ Veel pelgrims raken de rots in Lourdes aan, om letterlijk steun en kracht te vinden aan de voeten van Maria.

Water

De bron die Bernadette op aanwijzingen van Maria blootgelegd heeft, stroomt nog steeds. Dagelijks komen pelgrims zich wassen aan de bron en van het water drinken. Uit onderzoek is gebleken dat het gewoon normaal bronwater is. Niets bijzonders. Het is juist het geloof in Christus dat een bezoek aan Lourdes maakt tot een bron van levend water, waaruit wij een leven lang mogen drinken.

Licht

Bernadette nam een aantal keren een kaars mee naar de Grot. Pelgrims hebben later haar voorbeeld gevolgd. Bij de Grot branden dagelijks honderden kaarsen. In het bedevaartseizoen trekt elke avond een lichtprocessie over het heiligdom, waarbij alle pelgrims een kaars in hun hand dragen. Een kaars geeft licht in de duisternis, letterlijk en figuurlijk. Met Pasen verwelkomen we het vuur als het Licht van Christus. Hij is het lichtpuntje op wie wij ons in de duisternis mogen richten. Een kaars opsteken bij Maria is ook een voortzetting van ons gebed. Als wij weer naar huis zijn, brandt bij haar ons lichtje nog.

Processie

Als vierde gebaar van Lourdes kan de processie worden aangemerkt. Dit is een religieuze stoet, een bidtocht. Maria zei tegen Bernadette: ‘Ga aan de priesters zeggen hier een kerk te bouwen en in processie hier naartoe te komen.’  In het dialect van Lourdes wordt voor ‘processie’ en ‘bedevaart’ hetzelfde woord gebruikt. In een processie of bedevaart trekken we als Gods Volk onderweg samen op. Dit sluit perfect aan bij het thema dat paus Franciscus voor het Heilig Jaar 2025 heeft uitgeroepen: Pelgrims van hoop. Gelovigen zijn pelgrims die hun hoop op Christus hebben gevestigd en tijdens hun leven onderweg zijn naar God. In een processie komen al deze elementen samen.

Woorden van Maria

Donderdag 18 februari 1858
“Wat ik u te zeggen heb hoeft niet opgeschreven te worden. Wilt u voor mij zo goed zijn gedurende twee weken naar hier te komen? Ik beloof u niet het geluk van deze wereld, maar van de andere.”

Van 24 tot 27 februari 1858
“Ga naar de bron om te drinken en u te wassen.”
“Boete. Boete. Boete.”
“Bid tot God voor de zondaars.”

Dinsdag 2 maart 1858
“Ga aan de priesters zeggen hier een kapel te bouwen en dat men er in processie naartoe moet komen.”

Donderdag 25 maart 1858
“Ik ben de Onbevlekte Ontvangenis.”